Het Diner, Herman Koch

WAAROM HEB IK DIT BOEK GEKOZEN?

Ik had wel interesse in dit boek, maar het stond oorspronkelijk niet in mijn top drie voor boeken die ik wilde gaan lezen. Toen ik naar de bibliotheek ging, bleek dat de drie boeken die ik oorspronkelijk wilde niet aanwezig waren. Toen dacht ik aan dit boek, er was nog een exemplaar te leen.

Ik kwam aan dit boek dankzij een vriendin van mij. Zij heeft dit boek eerder gelezen, ook voor haar weblog. Ze was er heel erg positief over en ze legde me uit waar het over ging. Ik werd nieuwsgierig en besloot vroeg of laat dit boek ook maar te gaan lezen. 

SAMENVATTING

Paul en Serge, twee broers, zitten samen te dineren in een chique restaurant. Opeens hoort Paul een telefoon rinkelen, die van zijn zoon Michel, blijkt te zijn. Michel belde zijn eigen telefoon om te kijken waar het was, hij had hem nodig. Ze spreken af dat Michel hem op komt halen. Paul heeft alle respect voor Michel, maar hij kan de verleiding niet weerstaan en bekeek wat video's. In een video ziet hij zijn zoon en zijn neefje een dakloze vrouw in brand steken. De geadopteerde zoon van Serge, Beau, heeft deze filmpjes ook gezien en chanteert ze hiermee. De moord op de dakloze is de reden waarom Paul door Serge is uitgenodigd voor het diner. Ze staan voor een moeilijke beslissing, hun zoons wel of niet aan te geven. 

THEMA'S

Het belangrijkste thema van dit boek is familiedrama. Er zitten erg veel conflicten in het boek, ook met flashbacks. Met behulp van de onderstaande citaten leg ik uit waarom ik dit het belangrijkste thema vind.

Bladzijde 216:

'Wij weten als geen ander dat je enorm je best doet om het voor Michel allemaal zo normaal mogelijk te laten lijken.'

Dit is een flashback. Deze zin werd gesproken door de vrouw van Serge, Babette. Paul was rond die tijd overspannen en zijn vrouw, Claire, lag in het ziekenhuis. Claire had zonder dat Paul het wist afgesproken met Serge en Babette dat zij voor Michel zouden zorgen. Paul had inderdaad moeite met het huishouden, maar hij deed zijn best. Hij was fel tegen deze beslissing. Hij wilde niet dat zijn zoon door zijn broer werd meegenomen. Serge bleef volhouden omdat hij vond dat het beter voor Michel was. Paul werd woest. Zo erg zelfs, dat hij met een pan op het hoofd van zijn broer sloeg tot hij bloede.

Bladzijde 92:

'We moeten het over onze kinderen hebben, zei Serge Lohman.'

Deze zin gaat natuurlijk over het hoofddilemma van het boek. Paul is de enige die voor het diner niet afweet van zijn zoon en neefje. De rest heeft het besluit genomen om het hem niet te vertellen, omdat Paul snel woedeaanvallen krijgt. Echter pakt hij dit heel volwassen aan en komt hij meer te weten dan de rest. Serge, Babette en Claire weten namelijk niks van de filmpjes af en weten ook niet dat Beau de jongens chanteert. 

Deze zin omvat de hele reden waarom Paul en Claire door Serge zijn uitgenodigd. Ze moeten een beslissing maken. Omdat Serge lijsttrekker van de hoogste partij is, kan die beslissing ook zijn carrière aantasten. 

KARAKTER HOOFDPERSOON

De hoofdpersoon is Paul. Hij wordt heel snel agressief, vooral als hij zijn zoon moet beschermen. Voorbeelden hiervan zijn:

• Als de rector van de school van Michel met Paul over een werkstuk wilt praten, is hij het hier mee oneens. Het werkstuk gaat over de doodstraf, en de rector vindt dat sommige opmerkingen niet kunnen. Als hij dan ook nog verdenkt dat Paul het werkstuk heeft gemaakt, en niet Michel, trekt Paul het niet meer. Hij slaat vervolgens de rector in elkaar;
• Serge en Babette wilden een tijdje voor Michel zorgen, omdat Claire in het ziekenhuis lag. Paul kon heus wel voor zijn eigen zoon zorgen, maar hier waren ze het niet mee eens. Dit leidde tot een woede uitbarsting van Paul, die daardoor zijn eigen broer met een pan sloeg (zie 'Thema's');
• Toen Michel nog klein was, schopte hij met een voetbal per ongeluk door het ruit van de fietsenmaker. Hij ging samen met zijn vader de schade vergoeden. De fietsenmaker werd kwaad omdat hij dacht dat Michel het expres had gedaan. Paul vond zijn gedrag niet passend, waardoor hij begon te schelden en te dreigen met een fietspomp. Als de fietsenmaker niet een stapje terug deed, vielen er klappen.
• Paul was een geschiedenisdocent. Door zijn agressiviteit werd hij ontslagen en hierdoor is hij al een tijdje werkloos;
• Als hij weer aangenomen zou willen worden op de school, moet hij eerst naar een psychiater. Daar krijgt hij pillen om zijn woede te onderdrukken.

Dit boek is geschreven in de ik-vorm. Het verhaal wordt dus uit het perspectief van Paul beschreven. Paul doet af en toe erg mysterieus in dit boek. Zo heeft hij bijvoorbeeld een ziekte (woede aanvallen) die hij niet wilt noemen en hij zegt ook niet waarom Claire in het ziekenhuis lag. Hierover een citaat:

Bladzijde 204:

'Ik ga hier niet vertellen wat Claire mankeerde, dat is privé, vind ik.'

Ik begrijp het gedrag van Paul wel, maar soms gaat hij toch echt te ver. Ik snap niet hoe je je eigen broer tot bloeden kan slaan. Het is duidelijk dat hij een ziekte heeft, maar toch schrok ik ervan.

Bladzijde 221:
'In mijn herinnering was er een duidelijk gesis te horen toen ik de gloeiende hete handvaten van de pan vastpakte en de huid van mijn vingers verbrandde. Ik voelde geen pijn, althans niet op dat moment. Babette gilde. Serge trok zijn hoofd nog naar achteren, maar de bodemrand van de pan raakte hem midden in het gezicht.'

Paul heeft heel veel ergernissen die ik zelf ook heb. Alle ergernissen tijdens het diner worden mooi omschreven. Aan sommige dingen heb ik ook een hekel, maar daar denk ik niet echt bij na. De volgende dag ben ik het alweer vergeten. Paul ergert zich bijvoorbeeld aan de garant. De garant legt hem heel netjes uit wat er op zijn bord ligt. Dit kan Paul echt niet schelen. Hij heeft het besteld dus hij weet het wel. Ook komt de pink van de garant als maar terug in het verhaal. In het onderstaande citaat worden deze ergernissen weergeven:

Bladzijde 27:
'Nu kon de dergelijke informatie mij over het algemeen gestolen worden, voor mijn part kwam de rozemarijn uit het Ruhrgebied of uit de Ardennen, maar ik vond het al ruimschoots te veel gelul voor alleen een schaaltje met olijven, en ik had geen zin om hem er zomaar mee weg te laten komen. Bovendien was er die pink. Waarom wees iemand met zijn pink? Was dit chic? Hoorde het soms bij het pak met de fijne blauwe streepjes, zoals het lichtblauwe zakdoekje? Of had de man gewoon iets te verbergen? Zijn overige vingers kregen we immers niet te zien, die had hij in de palm van zijn hand gevouwen, zodat ze aan het oog werden onttrokken - misschien waren ze bedekt met schimmeleczeem of symptomen van een niet te behandelen ziekte.'

TAALGEBRUIK

Het boek is vlot en makkelijk geschreven. In sommige boeken zijn zinnen onduidelijk of weet je de betekenis van woorden niet, maar in dit boek kwam dat niet aan de pas. Je moet misschien maar één of twee keer een zin opnieuw lezen. 

Bladzijde 229:

''Jezus wat een lul!' zei Babette; ze veegde driftig over het tafelkleed, over de plek waar zojuist nog haar nagerecht had gestaan, alsof ze de eventuele sporen die het schaaltje bramen daar kon hebben achtergelaten, wilde wissen.'

Hierboven kan je het taalgebruik van Koch zien. Het is niet heel netjes, maar in sommige situaties wel reëel. Je ziet hier dat het soms niet op een mooie of poëtische manier geschreven is.

STEMMING EN BOODSCHAP
De ouders van Michel steunen hem in alles wat hij doet. Ze houden heel veel van hem, wat hij ook doet. Ze doen alles om hem te beschermen.

Bladzijde 279/280:
'Ik moest denken aan die moeder jaren geleden in Duitsland, die de moordenaar van haar kind in de rechtszaal had doodgeschoten. Zo'n moeder was Claire.'

Hoever zou jij gaan om je kind te beschermen? Wat zou jij doen als je in een vergelijkbare situatie terecht zou komen? Uit mijn directe omgeving ken ik iemand die een soortgelijke beslissing moest maken. Ze hadden ervoor gekozen om hun zoon toch aan te geven. Bij een ernstig misdrijf zoals moord zal ik mijn kind ook aangeven. Maar in het verhaal werd duidelijk dat Michel de ziekte van zijn vader heeft geërfd. Hij kon er dus niks aan doen. Moet hij dan ook een paar jaar uit zijn jeugd missen? Dit verhaal zet je echt aan het denken. Als je de verkeerde beslissing maakt in deze situaties, kan het zijn dat je het de rest van je leven meesleept.

VERGELIJKING MET DE EERDER GELEZEN BOEKEN
Het boek 'De vrouw die alles had' vond ik erg saai. Het is een heel pakkend verhaal maar het is totaal niet boeiend opgeschreven en ik had moeite met het uitlezen ervan. Je snapt vaak niet wanneer je in een flashback of wanneer je in het heden zit. Het taalgebruik was niet duidelijk. 'Het Diner' is totaal anders en ook veel leuker. Je hoeft niet een grote woordenschat te hebben om dit boek te kunnen lezen, en toch worden er dingen op een bijzondere en mooie manier beschreven.

'De Donkere Kamer van Damokles' is goed vergelijkbaar met dit boek. Ze zijn allebei erg spannend en mysterieus. Er waren wel verschillende soorten spanning. 'De Donkere Kamer' had vooral uiterlijke spanning (gevechten e.d.) en in 'Het Diner' kwam eerder innerlijke spanning voor (emoties zoals woede). Deze twee boeken vond ik fijn om te lezen. Als ik geen goed boek heb, kom ik vaak niet eens langs bladzijde dertig. Ik laat dan het boek met steeds langere pauzes liggen totdat ik vergeet dat het er is. Met dit soort boeken ben ik meteen geïnteresseerd en blijf ik doorlezen.

VRAGEN OM BIJ NA TE DENKEN

• Wat zou jij doen als je kind een misdrijf heeft gepleegd?;
• Als jij een groot en belangrijk geheim van je zoon of dochter weet, om welke reden zou je het je partner wel of niet vertellen?