zondag 15 december 2013

Erik of het klein insectenboek, Godfried Bomans

Samenvatting

Recensies

Over Godfried Bomans

Leergierig en eigenwijs
Erik Pinksterblom is negen jaar oud. Hij zit in groep drie en kan goed leren, maar is tot zijn spijt is niet hij, maar Henkje Sjollema het knapste jongetje uit de klas. Erik logeert bij zijn grootmoeder en heeft het boek 'Solms' Beknopte Natuurlijke Historie' bij zich. Hij heeft de hele woensdagmiddag zitten leren en 's avonds in bed herhaalt hij alles. Hij zou het heerlijk vinden zich tussen de insecten te begeven.

Erik komt via een schilderij in een nieuwe wereld. Hij is erg gekrompen en begeeft zich tussen insecten. Hij heeft het schilderij Wollewei genoemd, vanwege de schapen in de wei. Omdat hij zou moeten slapen loopt hij rond in zijn pyjama en op blote voeten.

Omdat Erik volkomen onbekend is met de insectenwereld, zegt hij soms domme dingen. Tijdens het avondmaal (honing) met de wespen begint hij een liedje over bijen te zingen. Wespen houden niet van bijen, want ze zijn niet van adel maar arbeidersvolk. Ze maken de hele dag honing en krijgen er alleen maar een suikerklontje voor terug.

Erik is zeer nieuwsgierig. Alleen al tussen de insecten willen wonen geeft dat weer. Als hij de slak ontmoet ziet hij alleen een oog. Hij probeert de slak doorgrondig te bestuderen en te kijken naar degene tegen wie hij praat. Dit is alleen niet erg handig, want anders kan de slak Erik niet zien. Ook als liefhebber probeert hij de honing van verschillende bloemen. Volgens hem is er een groot verschil tussen de honing van een klaproos, een jasmijn of een kamperfoelie.

Daarnaast is Erik zeer betweterig. Hij heeft van alles uit Solms' geleerd, waardoor hij denkt dat hij veel slimmer is dan de rest.

"U hoeft zich aan mij niet voor te stellen,' hernam Erik, 'want ik ken u zeer goed uit Solm's Beknopte Natuurlijke Historie. U bent een kever, u een mug, u een sprinkhaan...' En hij noemde zonder aarzelen bijna al hun namen." bladzijde 54

Als Erik bedenkt dat insecten een instinct hebben en die volgen, zonder dat ooit in Solms te hebben gelezen, realiseert hij zich dat de insecten veel knapper zijn dan hem. Hij moet immers een hele avond lang een hoofdstuk leren, terwijl de insecten het gewoon doen.

Op een gegeven moment voelt Erik zich erg eenzaam. Dieren als de duizendpoot en de meikever lopen te snel. Hij moet er goed op letten om niet te struikelen en aan het eind is hij doodmoe. Andere dieren zoals de slak en de regenworm wandelen zo langzaam dat ze bijna stil staan. Erik wordt daar draaierig van.
Insecten praten alleen over hun eigen bezigheden, zoals eieren en winterslaap. Erik begint zich dan al snel te vervelen, maar dankzij zijn goede opvoeding moet hij niet gapen.

Erik heeft een innerlijk conflict. Hij begint zijn familie te missen en heeft heimwee. Dat is wel te begrijpen. Als klein jongetje is hij afhankelijk van andere mensen, vooral zijn ouders. Hij is echter te klein om zelf op pad te gaan om de lijst van het schilderij te zoeken.

Uiteindelijk komt er een vlinder uit een pop. Hij is net als Erik nieuw in Wollewei,  dus besluit Erik vrienden te worden. Ze kunnen het samen goed vinden en helpen elkaar. Samen gaan ze op zoek naar de lijst van het schilderij.

woensdag 9 oktober 2013

Zomerhuis met zwembad, Herman Koch


Recensie van Trouw
Recensie van Athenaeum Boekhandel

Een onvergetelijke zomer
Alweer maakt Herman Koch een doorbraak met het boek ‘Zomerhuis met zwembad’. Net zoals in zijn eerste hit ‘Het Diner’ geeft het boek een verwarrend beeld aan de lezer. Wat is goed en wat is slecht? Het gaat weer over een bezorgde vader die alles doet uit liefde voor zijn kinderen. Daarmee is de persoon waarvoor je sympathie voelt ook de dader. Dit trucje om de aandacht van de lezer vast te houden is door Koch dus al gebruikt, maar het blijft doeltreffend. Het is duidelijk dat Koch dezelfde vraag aan zijn lezers stelt met dit boek als bij ‘Het Diner’. Hoe ver zou jij voor je kinderen gaan?

Mark Schlosser is huisarts. Zijn patiënten zijn voornamelijk acteurs en schrijvers. Het boek begint met veel humor over de behandeling van zijn patiënten en het belachelijk maken van het lage niveau van film en toneel in Nederland. Al op de eerste bladzijde staat: “Patiënten verwarren tijd met aandacht. Ze denken dat ik ze meer aandacht geef dan andere huisartsen. Maar ik geef ze alleen maar meer tijd.” Herkenbaar zijn de verhalen over spreekuren. Je denkt na het lezen wel twee keer over het proces bij de dokter.

Koch wekt erg veel kritische spanning op, al van begin af aan. Zoals de flaptekst zegt: “Huisarts Marc Schlosser heeft een fout begaan waardoor een van zijn patiënten, de beroemde acteur Ralph Meier, is overleden. Maar is het wel een medische fout?” Waarom zou iemand met opzet een medische fout maken vraag je je dan af. Was Marc jaloers op Ralphs bekendheid, vrouw of kinderen? Of werd hij woedend over de manier waarop Ralph zijn vrouw aankeek en zijn eigen vrouw verwaarloosde?

Prachtig is de schrijfwijze van Koch. Het is net alsof je het verhaal zelf beleeft. Zinnen als “Ik zie niet meer hoe mooi het is.” pakken je bij je hart. De belangrijkste gebeurtenis in het boek is misschien niet eens het spannendste. Ralph Meier wordt als een geile viezerik beschreven, maar als je er twee keer over nadenkt realiseer je je dat Marc ook continu aan andere vrouwen denkt. Dan wordt er verteld dat het aan het instinct van de mens ligt. Je leest wat je wilt lezen, maar je leest niet de waarheid. Toch moet Koch oppassen. Hij kan mensen zwaar beledigen als ze niet tussen de regels door lezen. Zo wordt homoseksualiteit belachelijk gemaakt, want volgens medici is dit simpelweg een onnatuurlijk geval.

Met de vele thema’s en realistische onderwerpen is ‘Zomerhuis met Zwembad’ geschikt voor iedereen. Ook al ben je geen boekenliefhebber.


maandag 27 mei 2013

Tirza, Arnon Grunberg


Over het boek
Jörgen Hofmeester is vader van twee kinderen, Tirza en Ibi. Zijn echtgenote had hun verlaten voor haar jeugdliefde, maar na drie jaar staat ze weer voor de deur. Tirza is afgestudeerd aan het gymnasium en gaat met haar vriend een reis maken door Afrika. 

Tirza is alles voor Hofmeester. Hij houdt zielsveel van haar. Tirza is zijn zonnekoningin. Als hij haar vriendje ontmoet, wordt hij helemaal woest. Choukri, het vriendje, lijkt sprekend op Mohammed Atta. De zonnekoningin is verliefd op Atta en gaat met hem naar Afrika. 

Mening
Ik vond Tirza best een goed boek. In het begin was het erg langdradig. De eerste 70 bladzijdes gingen over de echtgenote en hoe zij Hofmeester en haar kinderen verliet voor een jeugdliefde. Daarnaast gingen de eerste 300 bladzijdes over het karakter van Hofmeester.  Dit riep emotionele spanning op.

Ik wist waar het boek over ging, maar het belangrijkste deel kwam maar niet. Hierdoor raakte ik een beetje in de war. Ik snapte niet dat het leven van Hofmeester in 300 bladzijden beschreven moest worden, en het belangrijkste in 100 bladzijden. Uiteindelijk was het allemaal best logisch. Je moest het verleden van Hofmeester kennen om zijn daden te begrijpen. 

Ik vond het erg mooi dat Hofmeester met Kaisa omging alsof het zijn eigen dochter was, maar ergens vond ik het toch niet zo verstandig. Het is natuurlijk erg mooi als een man een verwaarloosd kind als eigen neemt, maar met Hofmeesters verleden weet ik niet of Kaisa er beter van wordt. Al snel begint Hofmeester haar ook al hoog-hoogbegaafd te noemen, zoent hij haar vaak op haar gezicht en hij wilt maar geen kinderbed in zijn kamer zodat ze samen in één bed slapen. 

Daarnaast vind ik het opmerkelijk dat Hofmeester vind dat hij de meest perfecte dochters heeft verwekt, terwijl die niet zo perfect zijn als hij denkt. Beide dochters hebben een relatie (gehad) met oudere mannen, terwijl zij minderjarig waren. Ook heeft Tirza erg lang met de ziekte anorexia geworsteld.  

Ik vond het idee  om emotionele spanning op te wekken maar de lezer daarna in de maling te nemen erg goed van de schrijver. Je hebt het hele verhaal lang sympathie voor Hofmeester, maar uiteindelijk kom je erachter dat Tirza de sympathieke persoon is. Pas in het einde van het boek, toen Hofmeester Kaisa vertelde dat hij zijn dochter had vermoord, kwam je erachter dat je in de maling was genomen. Het was erg slim van de schrijver om die gebeurtenis al eerder in het boek te verwerken, maar er dingen uit weg te laten. Daardoor wordt de kritische spanning nog groter en is het verhaal logischer geworden. Een voorbeeld is dat Hofmeester zich vies voelde nadat hij zijn dochter en Choukri seks zag hebben, waarna hij een douche nam. Hij was dus vies van het bloed. Hij ging toen ook verder aan de tuin werken, maar wat hij eigenijk deed was de lichamen begraven. Dat vond ik een erg spannend stuk om te lezen.

Het was dus eerst erg langdradig, maar uiteindelijk heeft de schrijver de juiste schrijfstijl gebruikt. Ik vind het boek geen tweede keer lezen waard, omdat ik niet weer door de eerste 300 bladzijdes heen wil.

Extra
Dit boek is ook verfilmd. De trailer is te vinden met de onderstaande link:

woensdag 6 maart 2013

Het Diner, Herman Koch

WAAROM HEB IK DIT BOEK GEKOZEN?
Ik had wel interesse in dit boek, maar het stond oorspronkelijk niet in mijn top drie voor boeken die ik wilde gaan lezen. Toen ik naar de bibliotheek ging, bleek dat de drie boeken die ik oorspronkelijk wilde niet aanwezig waren. Toen dacht ik aan dit boek, er was nog een exemplaar te leen.

Ik kwam aan dit boek dankzij een vriendin van mij. Zij heeft dit boek eerder gelezen, ook voor haar weblog. Ze was er heel erg positief over en ze legde me uit waar het over ging. Ik werd nieuwsgierig en besloot vroeg of laat dit boek ook maar te gaan lezen. 




SAMENVATTING
Paul en Serge, twee broers, zitten samen te dineren in een chique restaurant. Opeens hoort Paul een telefoon rinkelen, die van zijn zoon Michel, blijkt te zijn. Michel belde zijn eigen telefoon om te kijken waar het was, hij had hem nodig. Ze spreken af dat Michel hem op komt halen. Paul heeft alle respect voor Michel, maar hij kan de verleiding niet weerstaan en bekeek wat video's. In een video ziet hij zijn zoon en zijn neefje een dakloze vrouw in brand steken. De geadopteerde zoon van Serge, Beau, heeft deze filmpjes ook gezien en chanteert ze hiermee. De moord op de dakloze is de reden waarom Paul door Serge is uitgenodigd voor het diner. Ze staan voor een moeilijke beslissing, hun zoons wel of niet aan te geven. 

THEMA'S
Het belangrijkste thema van dit boek is familiedrama. Er zitten erg veel conflicten in het boek, ook met flashbacks. Met behulp van de onderstaande citaten leg ik uit waarom ik dit het belangrijkste thema vind.

Bladzijde 216:
'Wij weten als geen ander dat je enorm je best doet om het voor Michel allemaal zo normaal mogelijk te laten lijken.'

Dit is een flashback. Deze zin werd gesproken door de vrouw van Serge, Babette. Paul was rond die tijd overspannen en zijn vrouw, Claire, lag in het ziekenhuis. Claire had zonder dat Paul het wist afgesproken met Serge en Babette dat zij voor Michel zouden zorgen. Paul had inderdaad moeite met het huishouden, maar hij deed zijn best. Hij was fel tegen deze beslissing. Hij wilde niet dat zijn zoon door zijn broer werd meegenomen. Serge bleef volhouden omdat hij vond dat het beter voor Michel was. Paul werd woest. Zo erg zelfs, dat hij met een pan op het hoofd van zijn broer sloeg tot hij bloede.

Bladzijde 92:
'We moeten het over onze kinderen hebben, zei Serge Lohman.'

Deze zin gaat natuurlijk over het hoofddilemma van het boek. Paul is de enige die voor het diner niet afweet van zijn zoon en neefje. De rest heeft het besluit genomen om het hem niet te vertellen, omdat Paul snel woedeaanvallen krijgt. Echter pakt hij dit heel volwassen aan en komt hij meer te weten dan de rest. Serge, Babette en Claire weten namelijk niks van de filmpjes af en weten ook niet dat Beau de jongens chanteert. 
Deze zin omvat de hele reden waarom Paul en Claire door Serge zijn uitgenodigd. Ze moeten een beslissing maken. Omdat Serge lijsttrekker van de hoogste partij is, kan die beslissing ook zijn carrière aantasten. 

KARAKTER HOOFDPERSOON
De hoofdpersoon is Paul. Hij wordt heel snel agressief, vooral als hij zijn zoon moet beschermen. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Als de rector van de school van Michel met Paul over een werkstuk wilt praten, is hij het hier mee oneens. Het werkstuk gaat over de doodstraf, en de rector vindt dat sommige opmerkingen niet kunnen. Als hij dan ook nog verdenkt dat Paul het werkstuk heeft gemaakt, en niet Michel, trekt Paul het niet meer. Hij slaat vervolgens de rector in elkaar;
  • Serge en Babette wilden een tijdje voor Michel zorgen, omdat Claire in het ziekenhuis lag. Paul kon heus wel voor zijn eigen zoon zorgen, maar hier waren ze het niet mee eens. Dit leidde tot een woede uitbarsting van Paul, die daardoor zijn eigen broer met een pan sloeg (zie 'Thema's');
  • Toen Michel nog klein was, schopte hij met een voetbal per ongeluk door het ruit van de fietsenmaker. Hij ging samen met zijn vader de schade vergoeden. De fietsenmaker werd kwaad omdat hij dacht dat Michel het expres had gedaan. Paul vond zijn gedrag niet passend, waardoor hij begon te schelden en te dreigen met een fietspomp. Als de fietsenmaker niet een stapje terug deed, vielen er klappen.
  • Paul was een geschiedenisdocent. Door zijn agressiviteit werd hij ontslagen en hierdoor is hij al een tijdje werkloos;
  • Als hij weer aangenomen zou willen worden op de school, moet hij eerst naar een psychiater. Daar krijgt hij pillen om zijn woede te onderdrukken.
Dit boek is geschreven in de ik-vorm. Het verhaal wordt dus uit het perspectief van Paul beschreven. Paul doet af en toe erg mysterieus in dit boek. Zo heeft hij bijvoorbeeld een ziekte (woede aanvallen) die hij niet wilt noemen en hij zegt ook niet waarom Claire in het ziekenhuis lag. Hierover een citaat:

Bladzijde 204:
'Ik ga hier niet vertellen wat Claire mankeerde, dat is privé, vind ik.'

Ik begrijp het gedrag van Paul wel, maar soms gaat hij toch echt te ver. Ik snap niet hoe je je eigen broer tot bloeden kan slaan. Het is duidelijk dat hij een ziekte heeft, maar toch schrok ik ervan.

Bladzijde 221:
'In mijn herinnering was er een duidelijk gesis te horen toen ik de gloeiende hete handvaten van de pan vastpakte en de huid van mijn vingers verbrandde. Ik voelde geen pijn, althans niet op dat moment. Babette gilde. Serge trok zijn hoofd nog naar achteren, maar de bodemrand van de pan raakte hem midden in het gezicht.'

Paul heeft heel veel ergernissen die ik zelf ook heb. Alle ergernissen tijdens het diner worden mooi omschreven. Aan sommige dingen heb ik ook een hekel, maar daar denk ik niet echt bij na. De volgende dag ben ik het alweer vergeten. Paul ergert zich bijvoorbeeld aan de garant. De garant legt hem heel netjes uit wat er op zijn bord ligt. Dit kan Paul echt niet schelen. Hij heeft het besteld dus hij weet het wel. Ook komt de pink van de garant als maar terug in het verhaal. In het onderstaande citaat worden deze ergernissen weergeven:

Bladzijde 27:
'Nu kon de dergelijke informatie mij over het algemeen gestolen worden, voor mijn part kwam de rozemarijn uit het Ruhrgebied of uit de Ardennen, maar ik vond het al ruimschoots te veel gelul voor alleen een schaaltje met olijven, en ik had geen zin om hem er zomaar mee weg te laten komen. Bovendien was er die pink. Waarom wees iemand met zijn pink? Was dit chic? Hoorde het soms bij het pak met de fijne blauwe streepjes, zoals het lichtblauwe zakdoekje? Of had de man gewoon iets te verbergen? Zijn overige vingers kregen we immers niet te zien, die had hij in de palm van zijn hand gevouwen, zodat ze aan het oog werden onttrokken - misschien waren ze bedekt met schimmeleczeem of symptomen van een niet te behandelen ziekte.'

TAALGEBRUIK
Het boek is vlot en makkelijk geschreven. In sommige boeken zijn zinnen onduidelijk of weet je de betekenis van woorden niet, maar in dit boek kwam dat niet aan de pas. Je moet misschien maar één of twee keer een zin opnieuw lezen. 

Bladzijde 229:
''Jezus wat een lul!' zei Babette; ze veegde driftig over het tafelkleed, over de plek waar zojuist nog haar nagerecht had gestaan, alsof ze de eventuele sporen die het schaaltje bramen daar kon hebben achtergelaten, wilde wissen.'

Hierboven kan je het taalgebruik van Koch zien. Het is niet heel netjes, maar in sommige situaties wel reëel. Je ziet hier dat het soms niet op een mooie of poëtische manier geschreven is.

STEMMING EN BOODSCHAP
De ouders van Michel steunen hem in alles wat hij doet. Ze houden heel veel van hem, wat hij ook doet. Ze doen alles om hem te beschermen.

Bladzijde 279/280:
'Ik moest denken aan die moeder jaren geleden in Duitsland, die de moordenaar van haar kind in de rechtszaal had doodgeschoten. Zo'n moeder was Claire.'

Hoever zou jij gaan om je kind te beschermen? Wat zou jij doen als je in een vergelijkbare situatie terecht zou komen? Uit mijn directe omgeving ken ik iemand die een soortgelijke beslissing moest maken. Ze hadden ervoor gekozen om hun zoon toch aan te geven. Bij een ernstig misdrijf zoals moord zal ik mijn kind ook aangeven. Maar in het verhaal werd duidelijk dat Michel de ziekte van zijn vader heeft geërfd. Hij kon er dus niks aan doen. Moet hij dan ook een paar jaar uit zijn jeugd missen? Dit verhaal zet je echt aan het denken. Als je de verkeerde beslissing maakt in deze situaties, kan het zijn dat je het de rest van je leven meesleept.

VERGELIJKING MET DE EERDER GELEZEN BOEKEN
Het boek 'De vrouw die alles had' vond ik erg saai. Het is een heel pakkend verhaal maar het is totaal niet boeiend opgeschreven en ik had moeite met het uitlezen ervan. Je snapt vaak niet wanneer je in een flashback of wanneer je in het heden zit. Het taalgebruik was niet duidelijk. 'Het Diner' is totaal anders en ook veel leuker. Je hoeft niet een grote woordenschat te hebben om dit boek te kunnen lezen, en toch worden er dingen op een bijzondere en mooie manier beschreven.

'De Donkere Kamer van Damokles' is goed vergelijkbaar met dit boek. Ze zijn allebei erg spannend en mysterieus. Er waren wel verschillende soorten spanning. 'De Donkere Kamer' had vooral uiterlijke spanning (gevechten e.d.) en in 'Het Diner' kwam eerder innerlijke spanning voor (emoties zoals woede). Deze twee boeken vond ik fijn om te lezen. Als ik geen goed boek heb, kom ik vaak niet eens langs bladzijde dertig. Ik laat dan het boek met steeds langere pauzes liggen totdat ik vergeet dat het er is. Met dit soort boeken ben ik meteen geïnteresseerd en blijf ik doorlezen.

VRAGEN OM BIJ NA TE DENKEN
  • Wat zou jij doen als je kind een misdrijf heeft gepleegd?;
  • Als jij een groot en belangrijk geheim van je zoon of dochter weet, om welke reden zou je het je partner wel of niet vertellen?